26 października 2017 r.
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej ogłosiła kolejny konkurs w programie Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB). O środki w łącznej wysokości 140 mln zł mogą się ubiegać wybitni uczeni, którzy chcieliby założyć w Polsce autonomiczne jednostki badawcze i prowadzić w nich innowacyjne badania. Finansowanie pochodzi z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój.
Na uruchomienie nowego centrum można otrzymać ok. 35 mln zł. Warunkiem zdobycia takiego finansowania jest pomysł na oryginalny, innowacyjny program badawczy, a także zaangażowanie silnego partnera lokalnego, zagranicznego i partnerów gospodarczych. Otrzymane środki można przeznaczyć na badania prowadzone przez kilka grup badawczych. Do konkursu w programie MAB mogą się zgłosić wybitni naukowcy, niezależnie od narodowości. Może to być też tandem składający się z naukowca odpowiedzialnego za program badawczy i z naukowca posiadającego wysoko rozwinięte kompetencje menadżerskie. Termin składania wniosków w bieżącym konkursie upływa 20 grudnia br. Finansowanie mogą zdobyć projekty realizowane w całej Polsce.
Kandydaci muszą zaproponować zarówno temat badań, jak i przedstawić pomysł na organizację całej jednostki i wizję jej przyszłości. W konkursie zagraniczni recenzenci i eksperci oceniają oryginalność i innowacyjność przedstawionego programu badawczego. W założeniach programu przewidziano też, że nowa jednostka musi mieć partnerstwo gospodarcze.
Program MAB jest realizowany przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej od końca 2015 r. ze środków pochodzących z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój. Do końca 2020 r. Fundacja zamierza przeznaczyć znaczne środki na rozwój co najmniej 10 jednostek realizujących MAB w naszym kraju,
w których zatrudnienie znajdzie w sumie nawet 500 młodych i doświadczonych badaczy z Polski
i z zagranicy.
Do tej pory finansowanie w programie MAB zdobyły trzy projekty: Międzynarodowe Centrum Sprzężenia Magnetyzmu i Nadprzewodnictwa z Materią Topologiczną (MagTop) kierowane przez prof. Tomasz Dietla i prof. Tomasza Wojtowicza i działające we współpracy z Instytutem Fizyki PAN w Warszawie; ośrodek Remedy, który powstał w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego i jest kierowany przez prof. Agnieszkę Chacińska i prof. Magdę Konarską oraz Międzynarodowe Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi, które zostało uruchomione na Uniwersytecie Gdańskim przez dwóch naukowców z zagranicy: prof. Teodora Huppa i prof. Robina Fahraeusa.
Kolejne konkursy zostaną uruchomione w 2018 r.
***
O programie Międzynarodowe Agendy Badawcze
Program Międzynarodowe Agendy Badawcze (MAB) jest realizowany przez FNP od listopada 2015 r. ze środków pochodzących z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (POIR). Program ma umożliwić powstanie w Polsce wyspecjalizowanych, wiodących w skali światowej ośrodków naukowych, stosujących najlepsze międzynarodowe praktyki w zakresie identyfikacji problemów badawczych, zarządzania badaniami, polityki personalnej i komercjalizacji wiedzy. Wnioskodawcami w programie MAB są wybitni uczeni z Polski lub z zagranicy, którzy chcą podjąć się kierowania projektem i zarządzania całą jednostką w pierwszym okresie jej istnienia. Warunkiem koniecznym do złożenia wniosku i zrealizowania projektu MAB jest współpraca z renomowanym w danej dziedzinie ośrodkiem badawczym z zagranicy. Każdy projekt może uzyskać wsparcie w wysokości niezbędnej do realizacji agendy badawczej, sugerowana wysokość finansowania na 5 lat to co najmniej 35 mln zł,
z możliwością zwiększenia dofinansowania. Środki na projekt są przyznawane w drodze konkursu. Każdy wniosek podlega trzyczęściowej ocenie merytorycznej dokonywanej przez zagranicznych ekspertów zasiadających w dwóch panelach: naukowo-gospodarczym oraz interdyscyplinarnym,
jak i recenzentów.
***
Projekty, które zdobyły finansowane w programie MAB:
Pierwszy konkurs w programie MAB został rozstrzygnięty w czerwcu 2016 r. Zwyciężył w nim projekt prof. Tomasza Dietla oraz prof. Tomasza Wojtowicza z Instytutu Fizyki PAN w Warszawie, na który FNP przeznaczyła prawie 40 mln zł. Środki te służą do uruchomienia w Polsce Międzynarodowego Centrum Sprzężenia Magnetyzmu i Nadprzewodnictwa z Materią Topologiczną (MagTop), w którym naukowcy z Polski i z zagranicy prowadzą interdyscyplinarne badania z zakresu materiałoznawstwa, nanotechnologii, fizyki półprzewodników oraz badań nad magnetyzmem i nadprzewodnictwem, przyczyniając się do opracowania nowych materiałów topologicznych.
W drugim otwartym konkursie w programie MAB, którego wyniki ogłoszono w maju br., finansowanie zdobyły dwa projekty zlokalizowane w Warszawie i w Gdańsku.
Dzięki środkom w wysokości ponad 35 mln zł w Centrum Nowych Technologii Uniwersytetu Warszawskiego jest realizowany projekt ReMedy, na którego czele stoją prof. Agnieszka Chacińska ii prof. Magda Konarska. Ośrodek ten, we współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Getyndze, będzie prowadził badania dotyczące mechanizmów regeneracyjnych. Ich celem będzie całościowe zrozumienie funkcji komórek, a zwłaszcza poznania mechanizmów reakcji komórek na zaburzenia spowodowane czynnikami chorobowymi – np. chorobami genetycznymi, wywołanymi przez czynniki środowiskowe czy wynikającymi ze starzenia. Zdobyta wiedza pomoże w opracowywaniu nowych terapii i leków pozwalających zachowywać zdrowie i leczyć m.in. choroby neurodegeneracyjne, związane z wiekiem, a także nowotwory. Prace będą prowadzone przez siedem grup badawczych, w których zaangażowanych będzie kilkudziesięciu badaczy z Polski i z zagranicy.
Kolejnym projektem nagrodzonym w drugim otwartym konkursie MAB jest projekt przygotowany przez prof. Teodora Huppa i prof. Robina Fahraeusa. Otrzymali oni 41 mln zł na utworzenie na Uniwersytecie Gdańskim Międzynarodowego Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi. Badania prowadzone w tym ośrodku, we współpracy z Uniwersytetem w Edynburgu, będą się koncentrowały na opracowaniu strategii takiego rozbudzania układu odpornościowego, aby potrafił on lepiej radzić sobie z komórkami nowotworowymi. Pozyskaną wiedzę będzie można w przyszłości wykorzystać w klinicznych i przemysłowych pracach nad szczepionkami przeciwnowotworowymi i immunoterapeutykami, dzięki którym leczenie onkologiczne będzie skuteczniejsze.
***
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej istnieje od 1991 r. i jest niezależną, samofinansującą się instytucją pozarządową typu non-profit, która realizuje misję wspierania nauki. Jest największym w Polsce pozabudżetowym źródłem finansowania nauki. Do statutowych celów FNP należą: wspieranie wybitnych naukowców i zespołów badawczych i działanie na rzecz transferu osiągnięć naukowych do praktyki gospodarczej. Fundacja realizuje je poprzez przyznawanie indywidualnych nagród i stypendiów dla naukowców, przyznawanie subwencji na wdrażanie osiągnięć naukowych do praktyki gospodarczej, inne formy wspierania ważnych przedsięwzięć służących nauce (jak np.: programy wydawnicze, konferencje). Fundacja angażuje się także we wspieranie międzynarodowej współpracy naukowej oraz zwiększanie samodzielności naukowej młodego pokolenia uczonych.
