Lubuskie Towarzystwo Naukowe, które w przyszłym roku będzie obchodziło swoje 60-lecie, jest współorganizatorem wystawy pt. "Dziedzictwa Ziem Zachodnich i Północnych", którą od kilku już dni mieszkańcy Zielonej Góry mogą oglądać na deptaku przy Ratuszu. Wernisaż odbył się 3 listopada z udziałem Rektora Uniwersytetu Zielonogórskiego, prof. Wojciecha Strzyżewskiego, Prezydenta Miasta Janusza Kubickiego i organizatorów wystawy: Dyrektor Instytutu Zachodniego w Poznaniu dr Justyny Schulz i Prezes LTN – prof. Małgorzaty Mikołajczak.
- Naród, który nie szanuje swej przeszłości nie zasługuje na szacunek teraźniejszości i nie ma prawa do przyszłości – Prezydent Janusz Kubicki przypomniał słowa Marszałka Józefa Piłsudskiego otwierając wystawę. - Bardzo się cieszę, że ta wystawa przyjechała o Zielonej Góry, bo ważne jest, żebyśmy pamiętali gdzie żyjemy i skąd się tu wzięliśmy – dodał.
- Dla nas, dla Instytutu Zachodniego, to jest też jest szczególny moment móc z państwem otwierać tę wystawę. Bo jest tak jak powiedział Pan Prezydent, że narodom, ale również instytucjom, które nie szanują swoich korzeni, też grozi zniknięcie. A my poniekąd wracamy do swoich korzeni, ponieważ Instytut Zachodni powstał po to, aby dokumentować i towarzyszyć w sposób naukowy procesom przyłączania ziem uzyskanych po II wojnie światowej. – powiedziała dyr. Schulz. - Dzisiaj możemy powiedzieć, że na Ziemiach Zachodnich i Północnych powstała synteza wielu etosów. Składają się na nią tradycje ludności mieszkającej tutaj od wieków, ale też ludności przybyłej, tej z terenów wschodnich II Rzeczypospolitej - z województwa wielkopolskiego i z Polski centralnej. Ta wystawa pokazuje wielość dziedzictw, które składają się na tożsamość tej ziemi i uświadamiają jednocześnie jakiej otwartości i kompromisów wymagał proces tworzenia tutaj wspólnoty. – dodała dyrektor Schulz.
Wystawa jest wynikiem współpracy wielu instytucji – Lubuskiego Towarzystwa Naukowego i konsorcjum pn. Sieć Ziem Zachodnich i Północnych, w którego skład wchodzą: Instytut Śląski z Opola, Instytut Zachodni z Poznania, Centrum Dialogu Przełomy ze Szczecina, Instytut Północny z Olsztyna i Ośrodek Pamięć i Przyszłość z Wrocławia
Wystawa Dziedzictwa Ziem Zachodnich i Północnych jest już kolejną wystawą poruszającą ten ważny dla wszystkich temat, zorganizowaną przez Sieć Ziem Zachodnich i Północnych. Pierwsza ekspozycja koncentrowała się na pierwszych powojennych latach, na okresie pionierskim. – Dzisiaj otwierana wystawa jest już krok dalej, można powiedzieć, że jest bardziej dojrzała – powiedział podczas wernisażu Wojciech Kucharski, z-ca dyrektora Ośrodka Pamięć i Przyszłość – Jest to próba zmierzenia się z całością tej opowieści, którą na Ziemiach Zachodnich przeżywamy do dziś. Dziedzictwo to jest pewien problem, wyzwanie, to jest jakiś wybór, który podejmujemy. Ale jest jednocześnie czymś bardzo osobistym. Na tej wystawie możemy zobaczyć kilka spojrzeń na dziedzictwa, które pozwalają zrozumieć fenomen Ziem Zachodnich i Północnych z wielu perspektyw. – dodał W. Kucharski.
Nad wystawą przez kilka miesięcy pracowało ponad 20 specjalistów od powojennej historii Ziem Zachodnich i Północnych. Koncepcję scenograficzną i opracowanie graficzne przygotowała i wykonała firma VIDIFILM. Wystawa została przygotowana w taki sposób, abyśmy patrząc na nią z góry mogli zobaczyć kształt Ziem Zachodnich i Północnych tak, jak wyglądają na współczesnej mapie Polski.
- Wystawa składa się z 4 części, w których opowiadamy o różnych kategoriach dziedzictw, z którymi mamy lub mieliśmy do czynienia na Ziemiach Zachodnich i Północnych – powiedziała kurator wystawy, Katarzyna Bock-Matuszyk z Ośrodka „Pamięć i Przyszłość” - Zaczynamy od tego co Polacy przybywający tutaj po II wojnie światowej zastali, przechodzimy do tego co ze sobą przywieźli zarówno w spakowanych walizkach jak i w sercach oraz pamięci o zwyczajach i relacjach międzyludzkich. Następnie możemy zapoznać się z tym, co zostało wytworzone już tutaj przez tą wyjątkową grupę ludzi przybyłych z różnych stron. A na zakończenie zapraszamy do refleksji o tym co zostało utracone zarówno poprzez celowe działania, jak i poprzez procesy zmiany życia i sposobów kultywowania tradycji.
Twórcy wystawy liczą na to, że będzie ona inspiracją do dyskusji, do przemyśleń, a nawet sporów. Zapraszają też do refleksji na temat tego, co my – mieszkańcy tych ziem, dzisiaj uważamy za dziedzictwo i zastanowienia się co jest warte pielęgnowania i zachowania dla następnych pokoleń,
Wystawa na zielonogórskim deptaku przed Ratuszem będzie prezentowana do 22 listopada 2023 r. Od 28 listopada będą ją mogli oglądać mieszkańcy Wrocławia. Ekspozycję można zwiedzać przez całą dobę - jest ona dostępna w językach polskim i angielskim.
Otwarciu wystawy towarzyszyła debata pt. "Dziedzictwa Ziem Zachodnich i Północnych", która odbyła się Rektoracie Uniwersytetu Zielonogórskiego. Wzięli w niej udział przedstawiciele Instytutu Zachodniego w Poznaniu, przedstawiciele konsorcjum pn. Sieć Ziem Zachodnich i Północnych oraz historycy - członkowie Lubuskiego Towarzystwa Naukowego.
