5 października 2015 r.
Miło nam poinformować, iż zespół pod kierunkiem dr. hab. inż. Andrzeja Greinerta, prof. UZ z Wydziału Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska opracował monografię Wydobycie węgla brunatnego i rekultywacja terenów pokopalnianych w regionie lubuskim.
W przygotowanie monografii zaangażowało się wielu naukowców, zarówno z naszej Uczelni, jak spoza niej:
Anna Bazan-Krzywoszańska, Uniwersytet Zielonogórski
Michał Drab, Uniwersytet Zielonogórski
Janusz Fiszer, Politechnika Wrocławska
Agnieszka Gontaszewska, Uniwersytet Zielonogórski
Andrzej Greinert, Uniwersytet Zielonogórski
Barbara Jachimko, Uniwersytet Zielonogórski
Andrzej Jędrczak, Uniwersytet Zielonogórski
Andrzej Kraiński, Uniwersytet Zielonogórski
Wojciech Krzaklewski, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Marek Maciantowicz, RDLP w Zielonej Górze
Wojciech Naworyta, AGH w Krakowie
Marcin Pietrzykowski, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie
Marta Skiba, Uniwersytet Zielonogórski
Łukasz Uzarowicz, SGGW w Warszawie
W polskiej energetyce węgiel brunatny od lat jest paliwem strategicznym, służy bowiem do produkcji około 30% energii elektrycznej rocznie. Ponadto produkcja energii elektrycznej w Polsce w oparciu o węgiel brunatny jest tańsza od wytwarzanej z wykorzystaniem węgla kamiennego i jest najtańsza ze wszystkich stosowanych technologii. Poziom wydobycia węgla brunatnego w Polsce (około 60-65 mln Mg rocznie) będzie utrzymywać się jeszcze przez kilkanaście lat. Za około 15-20 lat, wobec wyczerpywania się obecnie eksploatowanych złóż węgla brunatnego, może nastąpić poważny deficyt tego strategicznego póki co surowca. Nie ma dziś także w Polsce ekonomicznych i technologicznych przesłanek, aby z dnia na dzień wprowadzić na szeroką skalę alternatywne do obecnych źródła do produkcji energii elektrycznej.
Znaczenie węgla brunatnego w polskiej energetyce dostrzegają kolejne rządy, stąd też obowiązujące i przyszłe strategie w tym sektorze zakładają uruchomienie nowych złóż jego wydobycia. Najkorzystniejsze z gospodarczego punktu widzenia są zlokalizowane w kompleksach: Gubin-Brody i Legnica-Ścinawa. Nagli jednak czas, bowiem prace przygotowawcze i budowa nowego kompleksu węglowo-energetycznego trwają 15-20 lat. Pokłady węgla brunatnego w województwie lubuskim są zlokalizowane nie tylko w regionie Gubin-Brody, ale także w innych miejscach m.in. w okolicach Żar, Świebodzina, Międzyrzecza, Sulęcina i Cybinki. Od kilku lat trwają prace przygotowawcze do budowy kompleksu górniczo-energetycznego Gubin-Brody. Fizycznie inwestycję tą warunkuje uzyskanie koncesji na wydobycie węgla oraz polityka klimatyczna Unii Europejskiej.
Każdy proces inwestycyjny wymaga przejścia przez cztery podstawowe etapy: przygotowania koncepcji i dokumentacji, budowy kompleksu energetycznego, jego eksploatacji dającej dodatni efekt gospodarczy oraz szeroko rozumianej rekultywacji pogórniczej. Każdy z tych etapów jest zadaniem samym w sobie, ale wszystkie razem są ze sobą powiązane i tworzą zintegrowaną całość.
Budowa kompleksu węglowo-energetycznego w regionie Gubin-Brody znacznie przekracza wymiar lokalny i ma strategiczne znaczenie nie tylko dla województwa lubuskiego, ale i dla Polski, a nawet ma aspekt europejski. Jego wybudowanie i eksploatacja mogą zmienić charakter polskiej części pogranicza z Niemcami, podnieść jakość życia w regionie i zwiększyć jego konkurencyjność.
Kompleks węglowo-energetyczny w regionie Gubin-Brody może stać się jednym z filarów rozwojowych województwa lubuskiego. Drugi filar to szansa związana z budową kopalni rudy miedzi w obszarze Bytomie Odrzańskiego i Kotli oraz w okolicach Zielonej Góry, Nowej Soli i Sulechowa. Realizacja inwestycji z obszaru przemysłu wydobywczego i energetycznego z jednej strony jest poważnym wyzwaniem przede wszystkim dla inwestora, ale także dla władz województwa i państwa polskiego, z drugiej zaś unikalną szansą na zmianę charakteru regionu.
Panu Profesorowi Andrzejowi Greinertowi oraz wszystkim Autorom niniejszej monografii gratuluję podjęcia tak aktualnego i strategicznie ważnego tematu, jakim jest wydobycie węgla brunatnego i rekultywacja terenów powydobywczych w regionie lubuskim. Mam nadzieję, że wieloaspektowość niniejszej pracy przyczyni się do lepszego zrozumienia znaczenia wydobycia węgla brunatnego w naszym województwie, wygasi lęki związane z przejściową degradacją środowiska i będzie stanowiła zasadnicze źródło wiedzy w toczących się dyskusjach, odnośnie konsekwencji uruchomienia kompleksu węglowo-energetycznego Gubin-Brody.
dr inż. Stanisław Iwan
Senator RP
